Page 50 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ
P. 50
Anadolu
Selçuklu Sultanı
katkılar sunmuştur. “Kümelenme teorisi nunları araştırır ve uygulayarak bulur ve II. Izzeddin
ve modeli”ni üretime uygulayarak Ana- geliştirirler. Keykavus
dolu sanayi devrimini başlatmış, bu dev- Nizâmiye Medreselerinin tüm İslâm şe- döneminde (1249)
rim tüm dünyaya yayılmış, sonuçta dün- hirlerine yaygınlaştırılması ve fıkıh/hukuk yaptırılan sultan
hanların son
yada fakir ve zengin sınıfın yanında ilk eğitimiyle yetiştirilen kadılar vasıtasıyla örneklerinden
kez “orta sınıf” gelişerek ortaya çıkmıştı. Nevşehir
tüm ilçelerde/kadılıklarda uygulanması yakınlarında
İhtiyaçların karşılanması için hem bili- üretim, çalışma, rekabet, tüketim ve ver- bulunan
min hem mesleklerin gelişiminde etkin gi gibi alanlarda, ortaya çıkan sorunların Saruhan.
olan kurumsal gelişim ise “hukuk kuru- etkin çözümünde önemli bir rol oynamış,
mu” ile “vakıf kurumu/vakıf işletmeler” gelişimi hızlandırmıştır.
olmuştur. Hukuk kurumu Bîrûnî için çok Selçuklular, geliştirdikleri vakıf kurumu
önemlidir; çünkü Bîrûnî’ye göre insanlar, aracılığıyla hem mektep, medrese, tekke-
maddi ve manevi ihtiyaçlarını karşılamak zâviyeler inşa etmiş hem de talebelere,
için içtimai ve iktisadi kanunlar koyarak hocalara ve âlimlere maaş desteği vererek
hem cinsleriyle birlikte medeni yaşamaya eğitim ve bilimin gelişiminde en önem-
mecburdur. Bilimler ve meslekler bu ka- li kurumsal desteği sağlamıştır. Mesleki
alanda da vakıfların inşa ettikleri kervan-
TEDARİKÇİ VAKIF İŞLETMELERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI - 49
