Page 45 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ

Erzurum'da bir
kervansaray
kurulduğu anlatılmaktadır. Horasan böl- ruluşu tamamlanmıştı. Bu dış-surdan
40
gesinin büyük şehirlerinden olan Belh’in önce tarım bölgelerini hayvanlardan ko-
Ribât surunun uzunluğu iki fersahtı (12 rumak için inşa edilen şehir duvarları
mil). Belh-Şehristan suru ile ribât arası- ise Emevîlerin Horasan valisi Kuteybe b.
naki mesafe ise bir fersahtı (6 mil). Şehri Müslim tarafından 86/705-96/715 yılla-
çevreleyen ribât surunun şehristana giren rında inşa edilmiştir.
41
dört kapısı, X. yüzyılda ise yedi kapısı Şehri savunmak üzere şehrin üçüncü un-
mevcuttu. Şehristan surunun uzunluğu suru olarak inşa edilen Semerkand’ın
ise bir fersahtı. 38
ribât suru on iki fersah uzunluğunda olup
Mâverâünnehir bölgesinin en büyük şeh- şehri çevirmişti. Çift beden suru tarzında
ri olan Semerkand şehri de üç unsurlu inşa edilmişti. Semerkand ribât surundan
şehristan şehir modeline göre kurulmuş- şehristana açılan 12 kapı vardı. Her iki
tur. Şehrin dış-suru Abbâsî ayaklanma- kapısı arasında nöbetçilere yer ayrılmıştı.
sını başlatan Horasan valisi Ebû Müslim Şehrin tüm arazisi 6000 cerib (yaklaşık
Horasânî tarafından 132/749-137/754 1500 zira), asıl şehir kısmını oluşturan
yılları arasında inşa edilerek 131/749’da “iç şehir” şehristanın arasizi ise 2500 ce-
39
başlayan Abbâsî hâkimiyeti döneminde rib (yaklaşık 625 zira) büyüklüğündey-
Semerkand’ın üç unsurlu şehir olarak ku- di. Şehristanda namazgah (Cuma camii)

38 Barthold, Moğol İstilasına Kadar Türkistan, s. 40 İbn Havkal’dan naklen Osman Aydınlı, Semer-
82. kand Tarihi, s. 106.
39 Dımaşkî’den naklen Osman Aydınlı, Semer- 41 Taberî’den naklen Osman Aydınlı, Semerkand
kand Tarihi, s. 101. Tarihi, s. 101.

44 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ