Page 269 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ

Üsküdar
çarşısını
gösteren bir
kartpostal

Selçuklu Anadolu Sanayi Devriminin Sonuçları

Bu dönemin ana tedarikçi kurumu, sa- lattı. Bu devrimin ortaya çıkardığı önemli
nayi devrimini tüm Anadolu şehirlerine sonuçları da şunlardır:
yaymak için kurulan Ahî Evran Vakfı’na 1. Selçukluların XI. yüzyılda başlattık-
bağlı kurulan Ahî vakıf işletmeleridir. ları ve iki yüzyıl süren tarım ve ticaret
Selçuklu vakıflarının kurdukları tekke ve sektörlerini geliştirme evresinden sonra
zâviyeler ile İpek Yolu’nu derviş yoluna 1200’lerden itibaren, artan nüfus ve şe-
çevirmelerinden sonra 1200’de başlayan hirleşme ihtiyacını karşılamak için Ahî
Selçuklu sanayi devrimiyle birlikte hem Evran “kümelenerek üretim” teorisini ge-
İpek Yolu şehirlerinde hem de kurulan liştirdi ve uygulamaya koydu.
yeni şehirlerde artık Ahî Evran Vakfı’na
bağlı Ahî Evran vakıfları, Ahî-baba vakıf- 2. Ahî Evran’ın geliştirdiği “kümelenerek
ları, Ahî vakıfları yaygın olarak kurulma- üretim” sistemine uygun olarak esnaf,
ya başlandı. Böylece İpek Yolu üzerinde mesleğine göre sanayi birlikleri ve bölge-
derviş yolundan sonra Ahî yolu da kurul- sel kümelenme modeli geliştirerek sanayi
muş oldu. siteleri halinde örgütlendi.

Tarım ve ticaret devriminin en önemli so- 3. Selçuklular yeni ortaya çıkan bu ikti-
nucu artan şehirleşme ve nüfustu. Şehir- sadi sektörün yaptığı üretime "sanayi";
lerdeki nüfusun ihtiyacının karşılanması bu sektörü oluşturan sınıfı ise "ehl-i sa-
çabaları Selçuklu sanayi devrimini baş- nayi" şeklinde tanımlayarak dünya tari-

268 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ