Page 116 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ

Aşağıdaki planda görüleceği üzere, Ka- Aşağıdaki fotoğrafta orta-surlar üzerin-
ramağaralı tarafından 1992’de başlatılan deki şehre giriş kapısı olan Arslanlı Kapı
Arslanlı Kapı çalışmalarında, iç orta-sur görülmektedir. Fotoğrafta giriş kapısının
üstünde yer alan arslan kabartmasının yıkık haldeki doğu burcu ile yıkık burcu
bulunduğu orta-surun önü dört metre iç sur sistemine bağlayan kısa duvar ve
yükseklikte moloz yıkıntı ve toprak ta- güvenlik kulübesi de görülmektedir.
bakasıyla doludur. İlk iş olarak bu mo- Orta-sur üzerindeki Arslanlı Kapının
loz ve yıkıntılar temizlenmiştir. Böylece 1842 yılına ait gravür çiziminde ise, ka-
30
arslan kabartmasının olduğu iç orta-sur pının iki yanındaki doğu ve batı burç-
ile önünde yer alan dış orta-sur tamamen larının ikisinin de yıkık halde olduğu
ortaya çıkartılmıştır. görülmektedir.

Karamağaralı 1992’de başlattığı çalışma- Karamağaralı tarafından bu kazı çalışma-
lar kapsamında, dış orta-sur önünde ya- larıyla düzenlemesi yapılan Arslanlı Kapı,
pılan çalışmalarda dış-surun giriş kapısı bugün de Ani’ye gelen ziyaretçilerin girdi-
önünde 3 metre genişliğinde bir hendek ği ana kapı olarak kullanılmaktadır.
tespit edilmiş, bu hendeğin 15 metrelik
kısmının dolgu toprağı boşaltılmıştır. Bu Dış orta-sur üzerindeki dış Arslanlı Ka-
hendek sur önünde, şehir surlarının ko- pının onarımı yapılmış, ancak iç orta-sur
runması için yapılan su hendeğidir. Üstü üzerindeki iç Arslanlı Kapının onarımı
yıkık haldeki giriş kapısının rölövesi çı- kısmen yapılmıştır.
kartılmış, bu yıkık kısım ile kapının yer
aldığı duvarın eksik taşları ve çürük taşla- Sur Sistemi
rı yenileriyle değiştirilip onarılmıştır. Bu Sur sistemi iki yakın burç ve arasında
dış Arslanlı Kapının batıdaki burcunun bulunan kapıdan oluşan modüller ile bu
yıkık haldeki üst kısmı, 2 metre yüksekli- modülleri birleştiren surlardan oluşmak-
ğe kadar onarılmıştır. tadır. Surlar üzerinde 14 kapı vardır. Bu

Karamağaralı, Arslanlı Kapılarının yer durumda her kapı, iki burç arasında ol-
aldığı iç ve dış-surların açık halde olan duğuna göre surlar 32 burçtan oluşmak-
güney bölümünü birbirine bağlayarak tadır. Tahribâttan dolayı bugün ayakta
kapatmak üzere yıkık haldeki doğu bur- kalan burç sayısı 16, uzunluğu ise 8 km
cunu ve iç sur sistemini onararak 1.65 yi bulmaktadır. 31
metre yükseklikliğinde bir duvarla bağ-
lamıştır. Bu duvarla iki sur sistemi ara- Sur Kapıları ve Burçlar
sına insan ve hayvan girişini engellemek Surların inşası işi ilk burcun ve kapının
amaçlanmıştır. Günümüzde, Ani örenye- inşasıyla başladığına göre bu ilk kapının,
rine giriş çıkışları denetlemek üzere ku- orta kapı da denilen Arslanlı Kapı oldu-
rulmuş olan görevli kulübesi bu duvara
bitişik haldedir. 31 Hamza Gündoğdu, “Kültürlerin Buluştuğu Bir
Orta Çağ Şehri: Ani”, Güzel Sanatlar Enstitü-
30 Karamağaralı (1995), s. 493. sü Dergisi, Erzurum, sayı: 17, 2006, s. 53.

ANADOLU’DA İLK İPEK YOLU ŞEHRİ - 115