Page 223 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ

savaştığını sordu. Bir elinde kılıç bir elin- ve insanlara öğretilmiştir. Debbâğlık Hz.
de alem (sancak), evran gibi çarpıştı ce- Adem peygamberin “emr-i Hak” ile ilahî
vabını alınca, Peygamberimiz Mahmud’u olarak öğrendiği ilk mesleklerdendir.
kavrayarak Evran’sın sen dedi. Böylece Özellikle giyimle ilgili ilk meslektir. Hz.
Ahî Mahmud’un lakabı da Ahî Evran Şit, kumaş dokuma mesleği olan çulhalı-
oldu. ğı öğrenene kadar Hz. Adem’den başla-

Bes Hazret-i Resulullah Hazreti Ali’den yarak deri tabaklanarak temizlenmiş ve
sual-ı şerif eyledi ki ya Ali kerremallahu giyim amaçlı kullanılmıştır. Hz. Şit hem
vechehu Ahî Sultan Şeyh Mahmud ibni debbâğ hem de çulha idi.
amucam Abbas-ı Ekber gazada nice ceng
eyledi ve nice harb itdi ve el kılıçta nice Peygamberler arasında ilk debbâğlık
idi. Hazreti Ali eyitti ya Resulullah bir eli eden, deriyi temizleyip, kazanda tabak-
alem-i şerifde ve bir eli kılıçda her canibe layıp (“tennure edip”) elbise haline ge-
ceng iderdi ve sıçradı Evran gibi anun tirip eşi ve evlatlarıyla giyen Hz. Adem
içun ana Sultan Ahî Evran Şeyh Mahmud (a.s.)’dir. Oğullarından Hz.Şit dericiliğin
didiler. 22 yanında, kumaş dokuma sanayisini geliş-
tirene kadar elbise olarak deri giyilmiştir.
Hz. Muhammed’in (SAV) Ahî Debbâğlık mesleği Hz. Adem’den diğer
Evran’a Debbâğlığı Ihsanı peygamberlere ve nesillere intikal etmiş,
23
Ahîlik-Fütüvvet felsefesi ve öğretisinde, oradan da Hz. Muhammed’e intikal et-
debbâğlık da dâhil olmak üzere tüm mes- miştir. Hz. Muhammed’de debbâğlık
lekler evvela peygamberler tarafından sanayiini Ahî Evran’a ihsan etmiş,
“emr-i Hak” ile ilahî olarak öğrenilmiş öğretmiştir.
24
Resulullah Aleyhi’s-selâm eyitti: Ya
22 Köksal vd. 2008:65-66. ashab her peygamberlerden birer
23 Kırşehir Müzesi, 3 numaralı Ahî Sinan olarak yadigar kalmışdır. Hazreti Ademü’n-
yayınlanmış Ahî Mustafa Şecerenâmesi, (Kök- nebi aliyhi’s-selâm evvela debbâgat edip
sal vd. 2008: 63, 67.) giyerdi. Ehle libas idüp Hazret-i Havva
24 “Emr-i hak” ibaresi ile mesleklerin öğre-
nilmesinden, Kur’ân-ı Kerim’de geçen Hz. ile ve evladlarıyla giyerlerdi. Ta oğlu Şit
Adem’in ilk insan olarak yaratılıp Allah’ın aleyhi’s-selâm çulhalık işleyinceye değin,
Hz. Adem’e tüm eşyaların isimlerini öğretmesi tennure edip giyerlerdi. Gerçi Ademü’n-
kastedilmektedir. Hz. Adem’in şahsında insana nebi aleyhisselan bin yıl yaşadı ve her bir
eşyanın isimleri öğretilirken, hangi ihtiyacını
bu eşyalarla/mallarla nasıl karşılayacağı, bu Allah’ın yaratılışta insana bahşettiği ve beyinde
eşyayı/malları nasıl temin edeceği/üreteceği bulunan bu ezeldeki bilgilere ulaşmaktadır.
öğretilmiş, eşyayı/malı temin etme yeteneği ve- Kur’an’da insanın düşünüp aklını kullana-
rilmiştir. Her insan ezelde kendisine öğretilen rak ve çalışarak mutlak varlığın bilgisine ve
bu bilgi ve beceriye, Ahî-fütüvvet ehli şeyhinin ihtiyaçlarını karşılayabilme bilgi ve yeteneğine
yanında, bilgisini ve yeteneğini geliştirerek kavuşabileceği defalarca anlatılmaktadır. Şeyhi
erişebilir. Bugün bilim dünyası insanın yaşamı olmadan erişilen bilgi, yetenek ve maddî varlık
boyunca beyin kapasitesinin çok azını kullan- insanı, şeytan örneğinde olduğu gibi, Allah’a
dığı, aslında kapasitenin çok yüksek olduğunu asi olup şeytanın yoluna saptırabilir. Allah mu-
ispat etmiş bulunmaktadır. İnsanın aklını/ hafaza etsin. (Bk. Kırşehir Müzesi, 1 nolu Ahî
beynini kullanarak yaptığı keşifler aslında Musa Şecerenâmesi, Köksal vd 2008: 15)

222 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ