Page 230 - ANADOLU SANAYİ DEVRİMİ

Ahî teşkilatının merkez yönetimini Kırşe- onaylanarak tanımmış, etkin bir makam-
hir Ahî Evran Vakfı yapıyordu. Bu vakfa da idiler.
bağlı taşra teşkilatını ise bu vakfın şehir/ Bu Ahî halifesine/temsilcisine Ahî-şeyh,
bölge temsilcileri olan Ahî-babalar Ahî- daha çok da Ahî-baba deniyordu. Bu
şeyhleri yönetiyordu. Bu temsilciler böl- Ahî temsilcisi halifelerin, bölgelerinde
gelerinde Ahî Evran Vakfı veya Ahî la- Ahî Evran Vakfı veya Ahî lakablı vakıf
kaplı vakıflar da kurabiliyorlardı. kurma yetkileri vardı. Meslek birlikleri

Öncelikle Kırşehir Ahî Evran Vakfı ta- yöneticilerini atamak, ustalık ve kalfalı-
rafından meslek birliklerinin faaliyette ğa yükselenleri onaylamak, Ahî tasavvuf
oldukları her şehirde/bölgede Ahî teşkila- felsefesine göre meslek birliklerini denet-
tını en üst düzeyde temsil etme ve vakıf lemek, bu hizmetleri karşılığında Ahî Ev-
adına gelir toplama yetkisine sahip, va- ran Vakfı adına gelir tahsil etmek başlıca
kıftan kadrolu halife/temsilci atanıyordu. görevleri idi.
Bu vakıf adına görevlendirme-atama, Ahî
Evran Vakfı şeyhinden icazetnâme ala-
rak Ahî-fütüvvet şeyhi olan Ahî-fütüvvet Ahî Evran Vakfı’nın Görevleri
şeyhleri arasından seçilerek yapılıyordu. Kırşehir’de Ahî Evran tarafından Selçuklu
Bu seçimi de yine Ahî Evran Vakfı şeyhi döneminde kurulan Ahî Evran Vakfı’nın
yapıyordu. Bölge temsilcisi olarak seçilen vakfiyesine bakıldığında, vakfın Ahî Ev-
Ahî-fütüvvet şeyhine, vakıf tarafından ran tarafından kurulduğu ve yönetildiği,
Ahî Evran Vakfı’nın kadrolu görevlisi ol- vefatından sonra da evlatlarına intikal
duğunu belirten vakıf belgesi veriliyordu. ederek yönetileceği belirlenmiştir. Yine
Buna istihkak (hakediş) belgesi deniyor- vakfiyede Ahî Evran’ın, Ahîlerin şeyhi,
du. Bu kadrosu karşılığı vakıftan ücret sanayi meslekleri pirlerinin piri ve debbâğ
alıyor, kadro görevini icra ederken vakıf mesleğinin piri olduğu belirtilmektedir.
adına gelir topluyordu. Genellikle topla-
dığı gelirden ücretini mahsup edip, artan Tarikat şeyhlerinin, şeyhi oldukları ta-
geliri Ahî Evran Vakfı’na intikal ettiriyor- rikte icazetnâme (yeterlik belgesi) verme
du. Gelir maaşından az ise, fark Ahî Ev- yetkisini, Şeyh Ahî Evran da kullanmak-
ran Vakfı tarfından ödeniyordu. taydı. Ahîlik bir tarikat olmasa da, Ahî
Evran’ın Ahî teşkilatlanmasında tarikat
Ahî teşkilatı bölge temsilcisi makamına organizasyonundan faydalandığı görül-
gelen şeyh, icazetnâmesi ve Ahî Evran mektedir. Tarikatlarda olduğu gibi Ahî
Vakfı’nın kadrolu bölge görevli belgesini, Evran da, Ahî-şeyhlerinin şeyhi idi ve
bölge kadılığına ibraz ederek kadının da Ahî-fütüvvet şeyhliği mertebesine erişen-
onayıyla berat almaktaydı. Böylece Ahî lere ve meslekte kalfalık ve ustalık derece-
teşkilatının bölge temsilcileri, Ahî Ev- sine erişenlere şed kuşatarak icazetnâme
ran Vakfı’ndan icazetnâmeli, kadrolu ve vermekteydi. Tarikat şeyhleri icazetnâme
bölge kadısının onayıyla beratlı, resmen
verme yetkilerini, kendi halifelerini/tem-
silcilerini seçip diğer bölgelere göndere-

AHİ EVRAN VAKFI VE ZAVİYESİ - 229