Türkiye, ikinci dereceden deprem kuşağında yer alan ve bu afetle sürekli yüzleşmek zorunda kalan bir ülkedir. Türkiye’nin bulunduğu coğrafya, Avrasya-Arap-Afrika levhası üzerinde bulunmaktadır
Fay hattı olarak bol olan coğrafya; Batı Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Kuzey Anadolu Fay Hattı kuşakları üzerinde bulunur. İlk olarak 16. yüzyılda gerçekleşen depremden itibaren Türkiye, bu gerçekle sürekli yüzleşmek zorunda kalmıştır. Deprem uzmanları ülke vatandaşlarının yüzde 60’a yakın bir kısmının faal bölgelerde oturduğunu belirtmektedir. Peki ülke olarak depreme ne kadar hazırlıklıyız? Yazımızın devamında Türkiye’nin deprem gerçeği ile ilgili merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.
Depreme Yeterince Hazır Mıyız?
Ülkemiz topraklarının yüzde 96’lık kısmı deprem hatları üzerinde bulunduğundan, deprem için belirli hazırlıklar yapılmalıdır. Uzmanlar tarafından belirtilen bazı hazırlıklar depremden önce yapılarak, can ve mal kaybının önüne geçilebilir. Hazırlık yapmak kesinlikle deprem gerçeğini engellemez ancak deprem sonrası oluşabilecek hasarları sıfıra indirecektir.
İçişleri Bakanlığına bağlı Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığının deprem öncesi hazırlık için yapılmasını tavsiye ettiği birtakım eylemler bulunmaktadır. Bu hazırlıklar arasında belki de en önemlisi, yerleşim yerlerinin zemin tercihleri iyi yapılmalıdır. Zemin tercihi hem oturacak bireyler hem de inşaatı yapacak firmalar için oldukça önemli bir göstergedir. Gevşek, ovalık ve kaygan zeminler üzerinde yerleşim yerleri kurulmamalıdır. Bu tip önceden alınmış önlemler depreme karşı hazır olunmasını sağlar.
Devletin belirlediği Yapı Teknik ve İnşaat Yönetmeliklerine uygun dayanıklı binalar tercih edilmelidir. Bunun dışında ev içerisinde de gerekli önlemler ivedilikle alınmalıdır. Bu önlemler arasında kuşkusuz en önemli bireysel çabalardan biri de deprem çantası hazırlamaktır.
Türkiye, depremi her zaman göz ardı ederek önceliği başka konulara vermiştir. Ancak bu coğrafyada deprem, asla değişmeyecek ve beraber yaşamanın öğrenilmesi gereken bir gerçek olarak kalacaktır.
Deprem Çantasını Nasıl Hazırlamalıyız?
Konut seçiminin doğru yapılmasının ardından, deprem için bireysel önlemler alınması gerekmektedir. Alınacak bireysel önlemler arasında da en önemlisi kuşkusuz deprem çantasını eksiksiz hazırlamaktır. Deprem sonrası, acil durum ekipleri ulaşana kadar 72 saatlik zamanda hayatınızı kurtaracak çanta; yiyecek, içecek ve acil ihtiyaçları bünyesinde barındırmalıdır. Deprem çantasında kesinlikle olması gereken bazı eşyalar şu şekildedir:
- Gıda: Su kaybını düşürecek, kalorisi yüksek ve enerji verici besinler çantada kesinlikle olmalıdır. Konserveler, meyve suları ve kuru meyve gibi pratik seçenekler tercih edilmelidir.
- Belge Fotokopileri: Kişiye ait önemli belgelerin fotokopileri de çantanın içinde muhakkak bulundurulmalıdır. Kimlikler, banka cüzdanları, diplomalar, zorunlu deprem sigortası ve ruhsat belgeleri gibi.
- Giyecek: Soğuk hava şartlarını göz önünde bulundurarak giyeceklerin de çantaya dâhil edilmesi oldukça önemlidir. Hava şartlarına uygun giyecekler, çorap, iç çamaşırı ve yağmurluk gibi ürünler tercih edilmelidir.
- Su: Evde yaşayan insan sayısına göre uygun su miktarı da çantada bulunmalıdır.
- Kişisel Temizlik: Hijyen malzemeleri de deprem çantalarının olmazsa olmazıdır. Tuvalet kağıdı, diş macunu ve ıslak mendil gibi malzemeler çantada olmalıdır.
- İlk Yardım Eşyaları: Düdük, el feneri, kağıt ve kalem, çakı, ilk yardım çantası, uyku tulumu, battaniye gibi ekstra malzemeler de çantanın içerisine eklenmelidir.
Deprem Anında Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler
Deprem sırasında yapılması ve yapılmaması gereken bazı eylemler mevcuttur. Uzmanların belirttiği eylemlerin yapılması halinde, bireylerin zarar görme ihtimali önemli bir ölçüde düşmektedir. Yapılması gerekenlerin yanında, deprem sırasında kesinlikle uzak durulması gereken durumlar da bulunmaktadır. Belirtilen bu eylemler sizin ve sevdiklerinizin depremden minimum zarar görmesini sağlar.
Deprem anında yapılması gerekenler:
- Çök, kapan ve tutun hareketlerini yaparak yaşam üçgeni oluşturulmalıdır. Yaşam üçgeni, hasar meydana gelecek evlerde insan yaşamını yüksek oranda korur.
- Sabitlenmemiş tüm eşyalardan uzak durulmalıdır.
- Camdan ve pencereden yapılmış ürünlerden uzak durulmalıdır.
- Baş iki el arasına alınmalı ve yastık gibi koruyucu bir cisimle desteklenmelidir.
Deprem anında yapılmaması gerekenler:
- Çıkışlara ve özellikle merdivenlere koşulmamalı, panik kesinlikle yapılmamalıdır.
- Telefon hatları acil durumlar haricinde meşgul edilmemelidir.
- Çakmak ve kibrit gibi yanıcı maddeler kullanılmamalı, elektrik düğmelerine basmaktan kaçınılmalıdır.
- Pencere, balkon ve asansörlerin yakınında bulunulmamalıdır.