Ticaret Bakanlığı tarafından vatandaşı yanıltan ilanların önüne geçmek için uygulanan sisteme “Emlak İlan Doğrulama Sistemi (EİDS)” adı verilir.
15 Eylül 2024 tarihinde başlayan doğrulanmış ilan düzenlemesi uygulamasına tamamen geçilme zamanı 1 Ocak 2025’tir. Emlak sektöründe ilanların yanıltıcılığını ortadan kaldırmayı hedefleyen uygulamanın gelecek dönemlerde otomotiv sektörü için de kullanılması beklenmektedir. Uygulamaya geçiş tamamlandığında emlak platformları üzerinden yetki doğrulaması yapılmayan ilan verilmesi mümkün olmayacaktır.
Doğrulanmış İlan Nedir? Neden İlan Doğrulama Yapılır?
Emlak piyasasında şeffaflık ve güvenilirliği artırma amacıyla e-Devlet üzerinden kimliği onaylanan kişilerin verdiği ilanlara “doğrulanmış ilan” denir. Dijitalleşmenin getirdiği avantajların yanı sıra dezavantajlar da emlak sektörünü doğrudan etkilediği için bu uygulamayla güvenliği artırmak hedeflenir. Emlak satın alım ve kiralaması yapan alıcıları kötü niyetli kişilerden korumak için doğrulanmış ilanlar kullanılır.
İlan doğrulama sisteminde vatandaşlar satmak ya da kiralamak istedikleri gayrimenkul için resmi olarak emlakçısına yetki vermek zorundadır. Emlakçılar ancak bu yetkiyle birlikte emlak ilanı yayınlanan platformlarda gayrimenkulü yayınlayabilir. Bu uygulama sayesinde sahte ilanların ve yüksek fiyatlara neden olan balon gayrimenkul ilanlarının önüne geçilebilir. Son yıllarda Türkiye’de emlak ve otomotiv sektöründe fiyat manipülasyonları nedeniyle oluşan tüketici mağduriyetini engellemeye yönelik bir sistemdir. Ayrıca sadece yetki belgesi olan emlakçılar tarafından ilan açılabildiğinden kayıt dışı emlakçılığın da karşısındadır.
Emlak Yetki Belgesi Nedir?
Elektronik ilan doğrulama sistemi olan EİDS üzerinden ilan vermek isteyen emlakçıların yetki belgesi olmak zorundadır. Kayıt dışı olarak emlakçılık yapanları engellemek ve bu işi profesyonellere bırakmak için talep edilen yetki belgesi Ticaret İl Müdürlükleri tarafından verilen belgedir. Emlak yetki belgesi sayesinde kişilerin taşınmazların alım, satım, kiralama işlemlerini resmi olarak yapması mümkündür. Yetki belgesi olmayanların yaptıkları işlemler yasal değildir.
Başkası adına kayıtlı gayrimenkullerin bir diğer kişi tarafından alım-satım, kiralama yapılabilmesi için kişilerin belgeye ihtiyacı vardır. 5 yıl geçerliliği olan belge Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi’ne yapılan başvuruyla alınabilir. Başkası adına düzenlenemeyen ve devredilemeyen belge emlak sektörü için bir zorunluluk olsa da uygulamada aksi durumlarla karşılaşılır. İlan doğrulama sistemi sayesinde işin mesleki yeterlilik belgelerine sahip kişiler tarafından yapılması zorunlu tutulur.
İlan Doğrulama Yetkilendirmesi
İlan doğrulama sistemi emlak ilanı yayınlanan sitelerde ev, işyeri, tarla, bahçe gibi gayrimenkullerin satışı ve kiralanması için e-Devlet üzerinden işlem yapılmasını zorunlu tutar. Sisteme giriş yapan emlakçıların yetki belgesi olması gerekli olsa da sahibinden ilanlarda durum farklıdır. Kişiler satmak ya da kiralamak istedikleri gayrimenkul için emlakçıya ya da bir yakınına yetki verebilir. İlan doğrulama sisteminde yetkilendirme adımları şu şekildedir:
- İlan vermek isteyen kişiler e-Devlet üzerinden EİDS sistemine giriş yapar.
- Sisteme giriş sırasında kimlik bilgileri doğrulanır.
- EİDS sisteminde taşınmaza ait adres, fiyat ve benzeri bilgiler doğrulanır.
- Sitemin denetlediği ilan emlak portalındaki ilanla eşleşiyorsa yayınlanır.
İlan yayınlamak isteyen kişiler sadece emlakçı değil kendisi adına da ilan doğrulaması yapabilir. Birinci derece akrabaları, eş, anne, baba, çocuk üzerindeki emlakla ilgili de doğrulanmış ilan yayınlamak mümkündür. Kişi verdiği yetkiyi sistem üzerinden iptal edebilme hakkına sahip olsa da bu durum ilanı siteden direkt kaldırmaz. İlanın siteden kaldırılması için ayrı bir silme işlemi yapılması gerekir. Emlakçıyla birlikte çalışan gayrimenkul sahipleri en az 3 ay yetki verebilir ve dilerse bu süreyi EİDS sisteminden uzatabilir.
Kiralık Taşınmazlarda İlan Doğrulama
İlan doğrulama sisteminin sunduğu avantajlar taşınmaz kiralama işleminin daha güvenli ve kolay yapılmasını sağlar. Örneğin evini kiralamak isteyen kişi isterse birden fazla emlakçıya yetki verebilir. Fakat birden fazla kişiye yetki verilmesi durumunda diğer platformlarda yer alan ilanlara link ve bağlantı zorunluluğu vardır. 3 farklı emlakçıda aynı evin kiralık ilanı yayınlandıysa 3’ü de ilanına kısayol, bağlantı, link ekleyerek fiyat bilgisini belirtmelidir.
Kiralık ve satılık taşınmazlarda zorunlu olan ilan doğrulamasından bazı ilanlar muaftır. Günlük kiralık olarak yayınlanan ilanlarda yetkilendirme zorunluluğu yoktur. Ayrıca kat irtifakı olmayan konut projeleri, TOKİ ve Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı projelerinde yetkilendirme istenmeyecek. Gecekondu vasfındaki konutlar ve tapusuz taşınmazlar da ilan doğrulamadan istisna tutulur. Tapusu olmayan ilanlarda farklı olarak durumun açıkla bildirilmesi zorunludur.
Ticaret Bakanlığı’nın düzenlemesinden sonra ilanların yetkilendirilmiş kişiler tarafından verilmesi ve denetlemenin düzgün yapılması alıcıları zora sokan fiyat manipülasyonunu engelleyebilir. Siz de ev sahibi olmak istiyorsanız piyasa fiyatlarını artık doğrulanmış ilanlarla kontrol edebilir, Kuveyt Türk Konut Finansmanı ile kaynak bulabilirsiniz.
