Okula ilk adım, her çocuğun hayatındaki en önemli dönemlerden biri. Bu dönem hem büyük bir heyecanla hem de korkutucu bir endişeyle doludur. Üstelik söz konusu duygular yalnızca çocuklar için geçerli olmayabilir. Anne babalar da çocuklarının okula başlaması nedeniyle kaygı ya da korku hissedebilir. Çocuklar öğrenci olma fikrini benimsemek ve okul hayatına en kısa sürede alışmak için ebeveynlerinin desteğine ihtiyaç duyarlar. Ebeveynlerin de bu süreçteki tüm zorluklara önce kendilerini, daha sonra da çocuklarını hazırlamaları büyük önem taşır.
Çocuklar Okula Başlarken Neden Zorlanır?
Her çocuğun okula başlama sürecine verdiği tepki bir diğerinden farklı olabilir. Bazı çocuklar sürekli ağlarken bazıları da bu durumu gayet normal, hatta sevinçle karşılar. Bu başlangıç çocuğun eğitim yolculuğunun ilk adımı olmasının yanı sıra; sosyal becerilerin, bağımsızlığın ve özgüvenin de geliştiği önemli bir dönemin kapılarını aralar. Okula başlama sürecinin onlar için zorlayıcı olmasının en önemli nedeni ise çocukların ilk kez uzun süre boyunca ailelerinden ayrı kalacak olmalıdır. Yeni bir ortam, yeni insanlar ve bambaşka alışkanlıklar bazı çocuklar için korkutucudur.
Çocukların okula başlarken zorlanmasının bir diğer nedeni yeni sosyal dinamiklerdir. Yeni arkadaşlar edinmek ve öğretmenlerle iletişim kurmak çocuk için ilk etapta korkutucu olabilir. Çocuğun anne babasından bağımsız hareket etmeye çalışması, kendi başına yemek yiyip tuvalete gitmek zorunda kalması, rutinlerinin değişmesi, yeni şeyler öğrenmeye çalışması da okula başlamayı zorlaştırır. Yaşanan bu ayrılık kaygıları ve uyum sorunları aileden de gelebilir. Ailenin yaklaşımı, çocukların okula başlama sürecine verecekleri tepkiler konusunda oldukça belirleyicidir. Bu sebeple süreç boyunca en önemlisi ebeveynlerin sabırlı ve anlayışlı olmasıdır.
Çocuğunuzu Okula Hazırlama Yolları
Çocuğunuzun birçok farklı sebepten ötürü okula adaptasyon sürecinde sorunlar yaşaması oldukça doğal. Hem psikolojik açıdan hem de onu sosyalleşmek için teşvik etmek bakımından, çocuğunuzu okula şu ipuçlarını göz önünde bulundurarak hazırlayabilirsiniz:
Okul Tanıma Gezileri Düzenleyin
Çocuğunuzun yeni ortamını önceden görmesi, okul başladığında nelerle karşılaşacağı hakkında daha az endişe duymasına yardımcı olabilir. Okul başlamadan önce çocuğunuzla birlikte okulu ziyaret edebilir, ona bu yeni ortamı tanıtabilirsiniz. Gezi sırasında sınıfını, öğretmenini ve oyun alanlarını gören çocuk okuldaki ilk gününde daha rahat hareket edebilir. Aynı zamanda okul müdürü ve öğretmenlerle tanışmak aile için de faydalı bir etkinliktir.
Okul Araç Gereçlerini Birlikte Seçin
Okula başlayan çocuğunuzun bin bir türlü eksiğinin olacağını unutmayın. Yapacağınız kırtasiye alışverişi, çocuğun okula karşı büyük bir heyecan duymasını destekleyebilir. Onunla birlikte okul çantası, defterler, kalemler ve diğer tüm araç gereçleri seçerek heyecanını arttırabilir; okula aidiyet duygusu hissetmesini sağlayabilirsiniz.
Okul Rutinini Evde Başlatın
Okul başladığı anda çocuğun uyku düzenini ve alışkanlıklarını değiştirmek onun bir şok yaşamasına sebep olabilir. Bu nedenle okul başlamadan birkaç hafta önce okul günü rutinini evde uygulamaya başlayabilirsiniz. Yemek, uyku ve uyanma saatlerini düzenleyerek çocuğunuzun okula adaptasyon sürecini kolaylaştırabilirsiniz.
Pozitif Bir Dil Kullanmaya Çalışın
Okula başlamadan önce çocuğunuzla okul hakkında konuşmalar yapmalısınız. Söz konusu konuşmalarda da her zaman pozitif bir dil kullanmaya özen göstermelisiniz. Böylece çocuğunuz, hayatındaki yepyeni deneyim hakkında olumsuz düşüncelere kapılmaz.
Okulun İlk Gününe Eksiksiz Hazırlanın
Okulun ilk gününe eksiksiz hazırlanmak, sabahın stresli geçmemesi ve günün sorunsuz şekilde ilerleyebilmesi için önemli bir aşama. İlk güne telaşlı ya da stresli başlamanız çocuğun da korku duymasına sebep olabilir. Çocuğunuzun okul kıyafetlerini, çantasını, beslenmesini ve matarasını akşamdan hazırlayarak sabah stresini önleyebilirsiniz.
İlk Birkaç Ay Krizler Yaşanabilir
Okula yeni başlayan çocuklar ilk birkaç ay ağlama, okula gitmek istememe gibi krizler yaşayabilir. Bu durumlar için önceden hazırlıklı olmanız soğukkanlılığınızı korumanıza ve çocuğunuza destek olmanıza yardımcı olur. Dilerseniz, süreç öncesinde bu konuda uzmanlar tarafından kaleme alınmış kitaplara başvurabilir ya da profesyonel destek alabilirsiniz.
Okul Hakkında Sık Sık Sohbet Edin
Çocuğunuzla okul hakkında düzenli olarak konuşarak hem okul deneyimi hakkında bilgi edinebilir hem de sıkıntılarını daha iyi anlayabilirsiniz. Her gün okuldan geldiğinde gününün nasıl geçtiğini sorarak başlayabilir, yeni arkadaşları ve öğretmenleri hakkında sohbet edebilirsiniz.
Okula başlama sürecinin çocuk için sorunsuz geçmesinin yolu ebeveynlerin anlayışlı yaklaşımıdır. Çocuğunuzun duygularını anlamalı ve onunla empati kurmaya çalışmalısınız. Bu sayede ona güven duygusunu aşılayabilirsiniz.
