Hukuksal bir nedenden dolayı karşı karşıya gelen taraflar bazı durumlarda tam olarak anlaşamaz. Bu noktada devreye arabuluculuk hizmeti girer. Taraflar, sorunlarını çözmek için mahkemeye gitmek yerine arabulucu yardımıyla sorunlarını çözmeye çalışırlar. Arabuluculuk yöntemi taraflara hem zaman hem maliyet anlamında avantaj sağlar. Peki, arabuluculuk ne demektir? Süreç nasıl işler? Merak ettiğiniz soruların cevaplarını aşağıdaki yazıda bulabilirsiniz.
Arabuluculuk Ne Demektir?
Arabuluculuk; belirli bir konudan kaynaklı uyuşmazlık yaşayan tarafların alanında uzman arabulucu yardımı ile sorunlarını birlikte çözmeye çalıştıkları hizmettir. Taraflar bu süreçte eşit şartlarda müzakere ederek sorunlarını çözmeye çalışır. Arabuluculuk “yardımlı çözüm süreci” olarak da adlandırılabilir. Bazı dava süreçleri için söz konusu hizmet dava şartı olarak konulmuştur. Bu şart, davanın mahkemeye gitmeden önce son bir kez arabulucu gözetiminde görüşülmesini sağlar. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ek mesai ücreti gibi ticari ve iş davaları zorunlu hâller arasında yer alır. Ayrıca bir konu üzerinde belli bir mutabakata varamayan taraflar arabuluculuk hizmetini gönüllü olarak seçebilir. Tarafların hepsi arabuluculuk hizmetinden yararlanma durumunu seçerse bu süreç başlar. Arabulucunun en önemli görevi ise tarafların eşit şartlarda anlaşmalı olarak kabul edilebilir bir çözüme ulaşmalarına yardımcı olmaktır.
Hangi Durumlarda Arabuluculuk Gerçekleşebilir?
Arabuluculuk, iki ya da daha fazla tarafın bir konu hakkında hukuksal yollara gitme başvurma sürecinde ortaya çıkar. Birçok durumda etkili çözüm sağlayan arabuluculuk, çoğunlukla iş davalarında görülür. işverenleİşverenle çalışan ya da iş arkadaşları arasında çıkan anlaşmazlıkların çözümü için bu yönteme başvurulabilir. Anlaşma kapsamında tazminat, maaş anlaşmazlıkları ve mobbing gibi durumlar bulunur. Boşanma, velayet ve mal paylaşımı konulu aile ilişkileri ile alakalı davalarda da bu yöntemden yararlanılabilir. Arabuluculuk, iş dünyasındaki ortaklık ve ticaret davalarında tarafların mahkemeye gitmeden çözüme ulaşmasında etkili olabilir.
Komşular arasında çıkan gürültü şikayetleri, sınır anlaşmazlıkları ve mülkiyetle ilgili sorunlarda arabuluculuk hizmeti çözüm sunabilir. Ayrıca ev sahibi ve kiracı arasında oluşan anlaşmazlıklar da bu hizmet kapsamında yer alır. Bir mahallede ya da topluluk arasında meydana gelen anlaşmazlıklar arabuluculuk yöntemi ile kolayca çözüme ulaşabilir. Bunların dışında daha birçok dava sürecinde arabuluculuk yöntemi tarafların hızlı bir şekilde konuşmasına anlaşmasına yardımcı olabilir.
Arabuluculuk Gerçekleşmezse Ne Olur?
Arabuluculuk süreci tarafların sorunlarını mahkemeye gitmeden çözmeye çalışan bir yöntemdir. Bazı durumlarda ise taraflar arabulucu ile yaptıkları müzakerelerde anlaşmaya varamazlar. Bu durumda taraflar hukuki yollarla çözüm aramaya gidebilir. Taraflardan biri ya da hepsi çözüm için mahkemede dava açma hakkına sahiptir. Anlaşmazlığın mahkemeye taşınması ile birlikte kanuni hukuk süreci başlamış olur. Dava mahkemeye ulaştıktan sonra belli bir tarihte duruşma günü verilir. Bazı davalar ilk duruşmada sonlanabilirken bazı davalar birden fazla duruşmada son bulabilir. Mahkeme süreci anlaşmazlığın türüne ve tarafların tutumuna göre devam eder.
Mahkemeye gitmek taraflar için bazı durumları ortaya çıkarabilir. Bunun en başında masraflı ve uzun bir süreç olması gelir. Mahkeme süreci; dava dosyasının hazırlanması, duruşmaların düzenlenmesi, tanıkların ifade vermesi ve kararın beklenmesi gibi aşamalardan oluşur. Bu durum hem zaman hem maliyet kaybına yol açabilir. Mahkeme süreci aynı zamanda duygusal anlamda da yorucu bir süreç olabilir.
Süreç Nasıl işler?
Tarafların arabuluculuk hizmetine karar verip uzlaşmaya varmasına kadar geçen zamana “arabuluculuk süreci” denir. Bu sürecin uygulanması uzman ve yetkili arabulucu hakemliğinde yapılır. Arabuluculuk sürecinin başlaması için tarafların hepsinin bu yöntemi denemeyi kabul etmesi gerekir. Tarafların arabuluculuğu kabul etmesi durumunda ise yapılan sözleşme resmî duruma gelir. Arabuluculuk hizmetinin bazı aşamaları bulunur. Bu aşamalar şöyle sıralanabilir:;
- İlk olarak tarafların arabulucuya başvuru yapması gerekir.
- Başvuru sonrası arabulucu, tarafları ilk görüşme için davet eder.
- Arabulucu aracılığı ile bir araya gelen taraflar, yetkili kişiye taleplerini ve beklentilerini iletir.
- Talepler doğrultusunda arabulucu, tarafların iletişim sürecinin gerçekleşmesini sağlar.
- Bu iletişim sürecinde eğer gerek duyulursa taraflar delilleri arabulucuya sunar.
- Arabulucu ilgili delilleri değerlendirerek görüşlerini taraflara sunar.
- Bu süreçten sonra arabulucu, tarafların birbiriyle anlaşma sağlama sürecini yönetir.
- Taraflar arasında anlaşma sağlanması durumunda arabuluculuk anlaşması düzenlenir.
- Düzenlenen anlaşmaya taraflar imza attığında süreç resmî olarak sona ermiş olur.
- Anlaşma sağlandıktan sonra tarafların belirlenen anlaşma şartlarını yerine getirmesi gerekir.
