Daha güçlü bir hafızaya sahip olmak için kullanılan yöntemler arasında, zihin haritası tekniği de yer alır.
İş dünyası, son derece zorlu ve rekabetçi bir ortama sahip olması sebebiyle tüm çalışanların kendilerini daima geliştirmelerini zorunlu hâle getirir. En çok geliştirilmesi gereken yeteneklerden biri de hafızadır. Dr. Gordon Howe tarafından geliştirilen ve Tony Buzan tarafından geniş kitlelere tanıtılan zihin haritası tekniği, kapsamlı bilgilerin basit ipuçları sayesinde hafızada tutulmasına imkân tanır.
Zihin Haritası Tekniği Nedir?
Zihin haritası tekniği, çok sayıda karmaşık bilginin kolayca öğrenilebilmesine olanak tanıyan bir sistemdir. Temel olarak iki çeşit zihin haritası yöntemi vardır. Birincisi, kâğıt üzerinde gerçek bir harita çizilerek oluşturulur ve çizerken uygulanan teknik sayesinde harita üzerindeki tüm bilgiler kolayca hafızada tutulabilir. İkinci zihin haritası yönteminde ise kâğıt üzerinde herhangi bir işlem yapılmaz ve hafıza tekniğinin tamamı zihinde uygulanır.
Fiziken çizilen zihin haritalarında da, hayal edilen versiyonlarda da prensip aynıdır. Her iki yöntemde de merkeze bir konu alınır ve etrafına o konuyla alakalı alt başlıklar dizilir. Örneğin hatırlanmak istenen şey bir iş modeline ait plansa merkeze amaçlanan başarı konur ve alt başlıklarda da “hedeflenen satış”, “hedeflenen tasarruf”, “yararlanılacak indirimler”, “ek gelir getirecek iş planları” gibi ayrı kavramlar belirtilir. Her bir alt başlık, ortadaki ana hedefle ilişkilendirilir ve her alt başlıktan daha küçük alt başlıklara yönlendirmede bulunulur. Bu sayede tüm veriler kolayca kategorize edilir ve hatırlanmak istenen konuyla ilgili tüm detaylar kolayca ve kategorik bir şekilde hafızaya kazınır.
Zihin Haritası Tekniği Nasıl Çalışır?
Zihin haritası sistemi, esasında bir tür kategorize etme ve klasörleme yöntemidir. Zihin, karmaşık bilgileri kolayca birbirine karıştırır ve birbirine benzer şekillerde not alınan noktalar arasından büyük bir kısmını unutur. Zihin haritası tekniğinde ise ortadaki hedef ve hedeften çıkan dallar sayesinde ortaya canlı bir görünüm çıkar. Bu görünüm, dileyenler tarafından farklı renklerdeki kalemlerle daha da zengin bir hâle getirilebilir. Ortaya çıkan görünümün akılda kalıcı yapısı ve alt başlıkları hazırlarken uygulanan kategorize etme yöntemi, zihnin hatırlanmak istenen tüm detayları fotoğrafik bir şekilde anımsamasını sağlar.
Soyut şekilde akıldan geçen planların ve listelerin önemli bir kısmı unutulabilirken, canlı bir görüntüye ve çeşitli dallara sahip olan detayları hatırlamak oldukça kolaydır. Özellikle görsel hafıza yeteneği yüksek olan kişiler için son derece ideal olan zihin haritası tekniği; karmaşık iş planlarının, müşteri ağlarının, ders notlarının ya da hiyerarşi sistemlerinin kolayca akılda tutulmasına yardımcı olur.
Hatırlama Süreci Nasıldır?
İş için gerekli olan geçici nitelikteki bilgiler, ağırlıklı olarak kısa süreli hafızada depolanır ve aradan zaman geçtikçe silinir. Zihin haritası tekniğiyle ezberlenen bilgilerin hatırlanma süresi ise çok daha uzundur.
Zihin haritası kullanılarak öğrenilen bilgiler, temel bilgi ve detay bilgi olarak iki grupta incelenir. Temel bilgiler arasında şirketlerin çalışma hiyerarşisi, makinelerin çalışma prensipleri, finans kuruluşlarının resmi prosedürleri gibi kolay kolay değişmeyecek ve uzun süre boyunca kullanılacak bilgiler yer alır. Bu tipteki temel bilgiler, fotografik zihin haritası tekniğiyle öğrenildiğinde zamanla uzun süreli hafızaya işlenir ve her ihtiyaç duyulduğunda kolayca hatırlanır.
Detay bilgiler ise her zaman ihtiyaç duyulmayan ya da bir süre sonra geçerliliğini yitirecek bilgilerden oluşur. Bu tür bilgiler, zihin haritasıyla öğrenilseler dahi bir süre sonra unutulur. Zihin haritasıyla öğrenilen detay bilgilerin hatırlanma süresi, teknik kullanmadan öğrenilen bilgilerden daha uzundur. Bu sebeple zihin haritası, hem temel hem de detay bilgileri hafızada tutmak için ideal bir yöntemdir.