Mesleki hizmet alan ve bundan gelir elde eden kişiler için oldukça önemli olan stopaj, hesaplama ve ödeme şekilleri hakkında bilgi sahibi olmak için bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Düzenli gelir elde eden kişi ve kurumların beyan etmesi gereken ve bu beyana bağlı olarak belirlenen vergiler mevcuttur. Muhasebe ve vergi konusunda sıklıkla karşılaşılan terimlerden bir tanesi olan stopaj, temelde kaynağında kesilen vergi türü anlamını taşır. Mesleki hizmet alan ve bundan gelir elde eden kişiler için oldukça önemli olan stopaj hakkında bilgi sahibi olmak ve hesaplamayı bilmek gerekir. Stopaj vergisini hesaplamak için çeşitli yöntemler kullanılır. Bununla birlikte stopaj vergi ödemesinin kolay ve garanti bir şekilde yapılması vergi mükellefleri ve devlet nezdinde büyük kolaylık sağlar.
Stopaj Nedir?
Stopaj, temelde bir vergi ödeme yöntemidir. Stopaj vergisi, işverenler tarafından gelir veya kurumlar vergisinin yükümlülüğü altında bulunan kazançlara ilişkin vergi tutarının, ortada bulunan gelirin sahibine geçmeden yasa ile belirlenen oranlara uygun olarak kesilmesi ve işveren tarafından vergi dairesine tahsil edilmesi işlemidir. Bir işverenin çalışanına meslek hizmeti karşılığında ödeme yapacağı sırada tutar üzerinde belirli bir miktarda stopaj kesintisi uygulaması ve kesinti yapılan tutarı vergi dairesine yatırması gerekir. Bu durum sayesinde çalışanların gerçekleştirdiği mesleki hizmet karşılığı kazandığı tutar için vergi beyan etmesine ve ödeme yapmasına gerek kalmaz. Stopaj vergisine tabi olan ödeme yöntemleri Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu’na göre sıralanmaktadır. Bu kanunlar stopaj vergisi ödemekle mükellef olan kişiler için stopaj oranlarını da belirtir. Stopaj sistemi sayesinde vergi maliyetleri azaltılır ve tahsilat daha güvenli bir şekilde yapılır. Stopaj vergisinin ödemeden önce kesilmesi, vergi gelirlerinin ödemelerinin daha hızlı olmasını ve kaybolma riskinin azalmasını sağlar.
Stopaj Vergisi ve Hesaplama Yöntemi
Stopaj vergisi ve hesaplamaları, her yıl güncel bir şekilde belirlenen oranlara bağlı olarak ve brüt ücret dikkate alınarak gerçekleştirilir. Stopaj vergisi hesaplamada kullanılan yöntem belirlenirken stopajın türü de göz önünde bulundurulur. Ücret ve kira stopajında uygulanan kesinti oranları birbirinden farklıdır. Bu nedenle yapılması düşünülen kesinti de orana bağlı olarak şekillenir. Kira stopajında uygulanması gereken kesinti oranı %20’dir. Bu doğrultuda brüt kira tutarının %20’si hesaplanarak stopaj kesintisine ulaşılabilir. Örneğin brüt kira değerinin 2000 TL olduğu bir durumda fiyatın %20’si olan 400 TL stopaj kesintisi olarak vergi idaresine ödenirken, kesintiden kalan 1600 TL ise net kira bedeli olarak mülkün sahibine kalır.
Ücret stopajında da brüt fiyat üzerinden SGK kesintisi uygulandıktan sonra kalan tutar üzerinden tahsil işlemi gerçekleştirilir. Bu noktada her yıl belirlenen vergi tarifesine bağlı olarak belirlenen oranlar gelir dilimleri üzerinde uygulanır. 2022 vergi tarifesinde 32.000 TL’ye kadar olan gelir dilimi için %15, 880.000 TL’den yüksek gelirler için ise %40 oranında vergi kesintisi gerçekleştirilir.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj ödemelerinin yapılacağı zaman aralıkları da her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenir. Vergi mükellefleri ödemelerini her yılın başında belirlenen takvim doğrultusunda yaparlar. Bu hususta iş anlaşması gerçekleştiren mükellefler, ödemelerini üç ayda bir defa ya da her ay olacak şekilde gerçekleştirir. Aylık ödeme yapacak olan mükellefler ödemelerini ayın 26. gününe kadar, üç ayda bir ödeme yapacak kişiler ise üçüncü ayın ödeme gününe kadar stopaj ödemelerini yapmakla yükümlüdür. Bununla birlikte yıllık gelir vergisi beyannamesi yoluyla bildirilen vergiler için de stopaj ödemesi yapılması gerekir. Bu ödemeler her yıl temmuz ve mart aylarında eşit iki taksit şeklinde ödenir. Kira stopaj ödemelerinin beyanı ise her yılın mart aylarında yapılır. İki eşit taksit şeklinde gerçekleştirilen ödemeler mart ve temmuz ayları içerisinde yatırılır.